کمدی مضحک ارتش بیطرف مصر
على جوادى
یک پایه تبلیغات دولتها و رسانه های غربی در حال حاضر بر نقش ارتش در تحولات مصر متمرکز شده است. در حال حاضر تبلیغ بیطرفی ارتش در محور این تبلیغات قرار دارد. قرار است جامعه و توده های مردم بپذیرند که در واقع ارتش در این جدال و کشمکش عظیم اجتماعی "بیطرف" است. جانبدار نیست. طرفدار حکومت سرمایه مبارک در مصر نیست. و شاید باورکردنی نباشد این مجموعه را برای تفریح و تفنن من و شما بیان نمیکنند. اهداف روشن و همه جانبه ای را مد نظر دارند.
ارتش مصر هشتمین ارتش مجهز جهان معاصر است. در عرض چندین دهه گذشته مهمترین اهرم سیاسی و نظامی در مصر بوده است. حاکمیت سیاسی مصر در پنج دهه گذشته با ارتش در هم تنیده شده است. هم جمال عبدالناصر یک سرهنگ ارتشی ناسیونالیست بود و هم انور السادات و هم حسنی مبارک. ترسیم تصویر قدرت سیاسی در مصر بدون قرار دادن ارتش در محور این تصویر غیر ممکن است. بخش عمده ای از سیاستمداران مصر از نیروهای ارتش این کشورند. ارتش نقش تعیین کننده ای در شکل گیری موقعیت استبدادی و سرکوبگر کنونی در جامعه مصر داشته است. رابطه تنگاتنگ ارتش و قدرت سیاسی در مصر آشکارتر از آن است که بتوان آن را با هر درجه ای از عوامفریبی پنهان کرد. مضحک است اگر در هر جامعه ای بتوان این دروغ بزرگ را به جامعه حقنه کرد. در مصر موانع چنین پروژه ای از هر کجای دیگر بیشتر است. اما چرا تلاش میکنند این کمدی مضحک را به خورد جامعه دهند؟ چرا تلاش میکنند ارتش مصر را نیرویی "بیطرف" قلمداد کنند؟ کدام منفعت سیاسی و اقتصادی توجیه گر این سیاست ارتجاعی است؟ در پاسخ به دو مجموعه از استدلالات در قبال نقش ارتش اشاره کرد.
ارتش مهمترین ابزار سرکوب طبقاتی و حفظ مناسبات استثمارگرانه در جامعه مصر است. برخلاف تبلیغات پوچ مبلغین سرمایه داری٬ ارتش بیطرف نیست. تماما جانبدار است. تمام تار و پود این ارگان با قدرت سیاسی کنونی در مصر و کل جوامع طبقاتی در هم پیوسته است. ارتش مصر و بطور عمومی تر ارتش٬ همواره نقش حیاتی در حفظ و تداوم مناسبات طبقاتی و استثمارگر حاکم در جامعه داشته است. ارتش ابزار اصلی سرکوب سیاسی و حفظ اختناق و خفه کردن اعتراضات در جامعه است. نقش سرکوبگری ارتش مصر بر احدی پوشیده نیست.
از نقطه نظر ما: "ارتش و نیروهای مسلح حرفه ای در جامعه موجود جز دار و دسته های مسلح و اجیر طبقه حاکم نیستند که به هزینه کارگران و مردم زحمتکش برای تحت انقیاد نگهداشتن خود آنها و نیز پاسداری از منافع اقتصادی و بازار داخلی بورژوازی هر کشور در مقابل دیگری سازماندهی شده اند." (یک دنیای بهتر٬ برنامه حزب اتحاد کمونیسم کارگری)
اما امروز منفعت دول غربی در شرایطی که مهمترین کشور حوزه نفوذشان در شمال آفریقا و خاورمیانه پس از اسرائیل در حال تغییر است٬ امیدشان بیش از هر زمان دیگری به ارتش است. میگویند ارتش بیطرف است چرا که میدانند ارتش در هر رو در رویی با مردم بپاخواسته اگر شکست نخورد٬ پیروز هم مسلما بیرون نخواهد آمد. میدانند که ارتش به سادگی نمیتواند از پس این اعتراضات بر آید. کابوس تکرار سناریوی در هم شکسته شدن ارتش شاه در پس قیام مردم ایران در سال ۵۷ همچنان در پس ذهن استراتژیستهای پنتاگون و مخازن فکری – سیاسی دول غربی است. از این رو تلاش میکنند ارتش را دست نخورده از این تحولات بدر ببرند. از این رو به هر تبلیغات و اراجیفی در زمینه نقش ارتش متوسل میشوند. تلاش میکنند تا ارتش را برای نبرد نهایی آماده نگهدارند. و نبرد نهایی چیز جز جدال اردوی کار و سرمایه بر سر سرنوشت قدرت سیاسی نیست.
آنچه امروز در مصر در جریان است آغاز تحولاتی است که پایان آن میتواند نبرد دو اردوی اصلی و متخاصم در جامعه باشد. نبردی که در آن ارتش و کلیه دار و دسته مسلح طبقه حاکم را باید خلع سلاح و منحل کرد. *